Kê khai điện tử về Thuế, rào cản từ chữ ký số

Đẩy mạnh giao dịch điện tử về thuế sẽ tiết kiệm thời gian, chi phí cho cả NNT và cơ quan Thuế.

Theo đánh giá của Cục Thuế TP.HCM, sau 3 năm tổ chức hoạt động Kê kê khai thuế qua mạng đã đạt được những kết quả nhất định với khoảng 40% Doanh Nghiệp trên cả nước thực hiện. Đặc biệt, có những địa phương như TP.HCM, tỉ lệ Doanh Nghiệp thực hiện đã đạt trên 70% trên tổng số Doanh Nghiệp đang hoạt động. Nhiều ý kiến cho rằng, việc Kê kê khai thuế qua mạng đã thành xu thế và được cộng đồng Doanh Nghiệp tích cực hưởng ứng. Tuy nhiên, trên thực tế, việc vận động Doanh Nghiệp Kê kê khai thuế qua mạng trong thời gian qua hết sức khó khăn, vất vả. Thậm chí để đạt chỉ tiêu về Kê kê khai thuế qua mạng, nhiều cơ quan Thuế địa phương và cán bộ thuế đã phải “ép” Doanh Nghiệp Kê kê khai thuế qua mạng nhưng vẫn không vận động được người nộp thuế.

Lí giải về nguyên nhân của tình trạng này, ông Dương Thế Quang, Giám đốc Trung tâm Tích hợp chữ ký số newca và lưu trữ thông tin NNT Cục Thuế TP.HCM cho rằng, các quy định về điều kiện giao dịch điện tử với cơ quan Thuế đang hạn chế dịch vụ điện tử của ngành Thuế đến với Doanh Nghiệp và người dân. Quy định giao dịch điện tử về thuế phải sử dụng chữ ký số công cộng là rào cản lớn nhất của việc vận động NNT đăng kí và Kê kê khai thuế qua mạng. Cụ thể, với việc sử dụng chữ kí số, trung bình, NNT sẽ phải tốn khoảng 80.000 đồng khi đi nộp hồ sơ cho mỗi kì khai thuế. Đây là khoản phí không đáng kể đối với các Doanh Nghiệp lớn nhưng đối với các Doanh Nghiệp nhỏ và siêu nhỏ đang chiếm tỷ trọng lớn hiện nay thì đây là khoản chi phí cần phải cân nhắc, nhất là trong điều kiện khó khăn như hiện nay.

Bên cạnh đó, quy định phải sử dụng chữ kí số khi giao dịch với cơ quan Thuế còn ngăn cản việc đăng ký thuế điện tử đối với những NNT là cá nhân muốn đăng ký thuế trực tiếp với cơ quan Thuế. Hiện nay, mặc dù chữ kí số đã được ứng dụng cho thiết bị di động cầm tay của cá nhân, nhưng tại Việt Nam môi trường ứng dụng chưa rộng, nhu cầu chưa cao, người dùng phải trả chi phí trước và trên thực tế số lượng cá nhân đã có chữ kí số là không đáng kể. Ngoài ra, việc phải sử dụng chữ kí số khi giao dịch điện tử với cơ quan Thuế cũng sẽ hạn chế việc các đơn vị chi trả thu nhập đăng ký mã số thuế cá nhân hộ cho người lao động qua mạng tại địa chỉ tncnonline.com hiện đang triển khai có hiệu quả. Số liệu của Tổng cục Thuế cho thấy, mới chỉ có chưa đến 40% đơn vị chi trả thu nhập đã có chữ kí số. Như vậy, những đơn vị chi trả thu nhập chưa có chữ kí số đã thực hiện đăng ký mã số thuế cá nhân và nộp báo cáo quyết toán thuế Thu nhập cá nhân trên mạng tncnonline.com trong thời gian vừa qua là không đúng quy định của pháp luật..

Từ những phân tích trên, ông Dương Thế Quang cho rằng, những quy định của Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư về việc người nộp thuế phải có chữ ký số công cộng khi khai thuế, đăng ký thuế điện tử là không phù hợp với điều kiện kinh tế – xã hội hiện tại. Quy định này đã trở thành rào cản, gây khó khăn cho việc vận động Kê khai thuế qua mạng trong thời gian qua và nó sẽ tiếp tục ngăn cản việc đăng ký và khai thuế điện tử trong thời gian tới. Do vậy, trong giao dịch điện tử với cơ quan Thuế, việc xác định chữ kí số được áp dụng cho những thủ tục nào cần phải có lộ trình để thực hiện từng bước cho phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh cụ thể…